De EU stak honderden miljoenen in deze havens, die nu nauwelijks worden gebruikt

194 miljoen aan EU-subsidies voor zeehavens is uitgegeven aan losplaatsen op plekken waar al losplaatsen waren, en andere ondoeltreffende bestemmingen. Het gaat om een derde van het totale investeringsbudget. Op z’n minst.

Veel investeringen tussen 2000 en 2013 in zeevervoer binnen de Europese Unie, zoals kades, dokken en golfbrekers, “zijn ondoeltreffend en niet duurzaam”, concludeert de Europese Rekenkamer in een vrijdag gepubliceerd rapport. De subsidies en leningen in die periode bedroegen 17 miljard. Daarvan is 400 miljoen aan investeringen onderzocht in 19 Europese havens in Duitsland, Polen, Italië, Spanje en Zweden. “Er bestaat een hoog risico op verspilling van de geïnvesteerde middelen,” aldus Oskar Herics, de verantwoordelijke bij de Rekenkamer.

2 miljard voor lege havens

Een derde van investeringen ging naar de volgende inefficiënte bestemmingen:
– voorzieningen (kades, losplaatsen) op plekken waar vlakbij al soortgelijke voorzieningen aanwezig zijn.
– investeringen in havens waar geen weg of spoorrails naar het achterland loopt.
– investeringen in infrastructuur die enkele jaren na de bouw niet tot nauwelijks worden gebruikt; havens zijn leeg of nagenoeg leeg.
– veel projecten kampen met vertraging (tot 136%) en kostenoverschrijding (139 miljoen euro).

Er is vooraf niet goed onderzocht of een investering zin heeft. Noch de EU noch de lidstaten hebben een strategisch overzicht van de havens en doeleinden die investering nodig hadden. Het advies van de Rekenkamer is om een Europa-breed havenontwikkelingsplan op te zetten.

Jade Weser Port (Duitsland)

Taranto (Italië)

Bron: Europese Rekenkamer.

Ongebruikte overslagcapaciteit in de haven van Taranto (Italië). Tussen 2000 en 2006 is 38 miljoen in deze containerterminal geïnvesteerd. De terminal wordt momenteel niet gebruikt. Klanten vertrokken naar een andere haven. Ook de overheid liet steken vallen: die beloofde het terrein uit te baggeren, maar dat is niet gebeurd.

Cartagena (Spanje)

Campamento (Spanje)

Bron: Europese Rekenkamer.

In 2004 in de haven van Campamento (Spanje) gecreëerde ongebruikte havencapaciteit: er werd 16.5 miljoen euro geïnvesteerd in deze infrastructuur.

Gdynia (Polen)

Bron: Europese Rekenkamer.

De weg- en spoorwegverbindingen in de haven van Gdynia (Polen) werden aangelegd en in Zweden werden de sporen eind 2013 gemoderniseerd. Geen van de beoogde projectdoelstellingen werd echter verwezenlijkt doordat een essentieel element voor het welslagen van het project ontbrak: de veerbootterminal in de haven van Gdynia, die een voorwaarde was voor de volledige uitvoering van het project en die van essentieel belang was om de verwachte voordelen te kunnen realiseren, is niet gebouwd.

De terminal, die volgens de oorspronkelijke planning in de periode 2007-2013 voltooid had moeten zijn, werd al in de aanvraagfase tot 2016 uitgesteld omdat de oorspronkelijk verwachte verkeersvolumes door de haven van Gdynia naar beneden waren bijgesteld. De bouw van de terminal is daarom nog verder uitgesteld naar op zijn vroegst eind 2018. Dit betekent dat de Motorways of the Sea zoals oorspronkelijk gepland op zijn vroegst pas in 2019 operationeel zal worden (minstens zes jaar na de afronding van het onderzochte project).

Bron: Europese Rekenkamer.

Om een idee te geven van de werkelijke grootte van deze schepen: een „triple E”-schip is 400 meter lang (even lang als twee voetbalvelden, twee ijshockeybanen en twee basketbalvelden samen) en kan 18 000 TEU (meer recent tot 22 000 TEU) vervoeren. Als dezelfde lading over vrachtauto’s zou worden verdeeld, zouden deze een volledige rijbaan van de snelweg van Amsterdam naar Parijs innemen met een „muur van vrachtauto’s”.